Αναρωτηθήκατε ποτέ αν οι στερητικές δίαιτες ενέχουν κινδύνους; Ποια σωματικά συμπτώματα μπορούμε να παρουσιάσουμε αν χάσουμε απότομα βάρος;
Το καλοκαίρι πλησιάζει και η… διακαής επιθυμία (μαζί με τον πανικό;) που αρχίζει να μας κυριεύει για την εμφάνιση -σε κοινή θέα- του ημίγυμνου σώματός μας, πολλές φορές μας οδηγεί σε ακραία μέτρα όπως οι εξαντλητικές και στερητικές δίαιτες.
Αλήθεια, αναρωτηθήκατε ποτέ αν αυτές οι δίαιτες ενέχουν κινδύνους;
Διότι η απάντηση είναι… ναι! Είναι πολύ πιθανόν τέτοιου είδους εξαντλητικές και στερητικές δίαιτες να θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία μας. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η απώλεια βάρους θεωρείται ασφαλής όταν κυμαίνεται μεταξύ 2-4 κιλών ανά μήνα. Ένα χαρακτηριστικό των «αστραπιαίων» και συγχρόνως εξαντλητικών διαίτων είναι η υποσχόμενη ταχύτατη απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα, η οποία μπορεί να φτάσει ακόμα και στα 10 kg ανά μήνα!
Ωστόσο, τέτοιου τύπου δίαιτες είναι επικίνδυνες, ανορθόδοξες και επιπλέον χαρακτηρίζονται από θρεπτικές ανισορροπίες, μονοφαγία και σοβαρές διατροφικές ελλείψεις σε βασικά θρεπτικά συστατικά. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων τους δε, είναι η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων.
Οι «παρενέργειες» τέτοιων τακτικών μπορούν να είναι πολλαπλές και σε ποικίλα συστήματα του οργανισμού. Η επιβράδυνση του μεταβολισμού, η αναιμία, η κατάπτωση του ανοσοποιητικού, οι διάφορες νευρολογικές διαταραχές. (ακόμα και η εμφάνιση καταθλιπτικών επεισοδίων) είναι μόνο μερικές. Ακόμα χειρότερα, άτομα με ειδικές διατροφικές ανάγκες ή προβλήματα υγείας μπορεί να θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία τους με τις δίαιτες αυτές.
Το γοργόν και…χάριν έχει;
Μάλλον…όχι. Βλέπετε, η ραγδαία απώλεια βάρους λοιπόν, είτε μέσω του αυστηρού περιορισμού της προσλαμβανόμενης ενέργειας (κάτω από 1.200 θερμίδες) είτε μέσω της απαγόρευσης ολόκληρων ομάδων τροφίμων (π.χ. αμυλωδών τροφών, φρούτων και λαχανικών) και συνδυασμών τους, ή η μονοφαγία (κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων από ένα τρόφιμο και μόνο) μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες, ιδίως αν κάποιος τις ακολουθεί (ή προσπαθεί) μακροπρόθεσμα. Χαρακτηριστικά τέτοιων προσπαθειών είναι η πιθανή εμφάνιση:
- Ζαλάδας
- Πονοκεφάλων
- Αφυδάτωσης
- Ναυτίας
- Πεπτικών διαταραχών
- Υπότασης
- Ξηροδερμίας
- Τριχόπτωσης
- Αδυναμίας συγκέντρωσης
- Διαταραχών μνήμης
- Δυσμηνόρροιας
- Ορμονικών διαταραχών
- Απώλειας μυϊκής μάζας
- Δυσκοιλιότητας
- Πτώσης του Ανοσοποιητικού
- Γενικότερης Αδυναμίας
Ενός κακού…
Εδώ όμως η λαϊκή ρήση επιβεβαιώνεται: Η γρήγορη μείωση πρόσληψης θερμίδων έχει ως αποτέλεσμα τη γρήγορη μείωση βάρους και την απώλεια κυρίως υγρών και μυϊκής μάζας (και λιγότερης ποσότητας λιπώδους ιστού), γεγονότα που συνεπάγονται και τη μείωση του μεταβολισμού. Έτσι, μόλις αρχίσουμε να αυξάνουμε την πρόσληψη των θερμίδων μας θα ανακτήσουμε το χαμένο βάρος, αλλά αυτή τη φορά θα έχουμε μικρότερο ποσοστό μυϊκής μάζας και μεγαλύτερο ποσοστό σωματικού λίπους.
Πράγματι, λόγω του ανορθόδοξου και συχνότατα επικίνδυνου για την υγεία αποτελέσματός τους, έχουμε ραγδαία μείωση του βάρους, αρχικά μόνο. Βλέπετε αυτού του τύπου το αδυνάτισμα όχι μόνο δεν διατηρείται μακροπρόθεσμα αλλά τα κιλά συνήθως επιστρέφουν…περισσότερα! Αρκεί να σκεφτείτε ότι μια δίαιτα με τη στενή, περιοριστική και αυστηρή της έννοια, (πόσο μάλλον αν είναι χημική ή ανορθόδοξη) διαρκεί περίπου… -κρατηθείτε-, 20 ημέρες!
Δηλαδή μπρος γκρεμός και πίσω… παραλία;
Εδώ απαντούμε κατηγορηματικά…όχι! Δεν είναι ανάγκη αυτό το καλοκαίρι να είστε «ανορθόδοξα» αδύνατη στην παραλία και του χρόνου σε χειρότερη ακόμα θέση. Εάν όμως θέλετε να ξεκινήσετε τώρα την προσπάθεια αδυνατίσματος, βάλτε στο μυαλό σας τα εξής:
- Μην έχετε σαν στόχο την αστραπιαία απώλεια βάρους αλλά επιλέξτε ρεαλιστικούς, μόνιμους στόχους.
- Μην αγχώνεστε και να μην απογοητεύστε όταν η ζυγαριά «κολλήσει». Θα συμβεί και θα το ξεπεράσετε.
- Το αυτομαστίγωμα (δηλαδή η τιμωρία) επειδή χάλασε η δίαιτα είναι λάθος. Μάθετε από αυτό και προχωρήστε. Συμβαίνει σε όλους και δεν σημαίνει το τέλος του κόσμου…
- Μην ζυγίζεστε κάθε τρεις και λίγο
- Μην αμελείτε την άσκηση.
Συμπερασματικά
Η συνδρομή ενός ειδικού διαιτολόγου που μπορεί να συμπεριλάβει τα παραπάνω στην αγωγή του ώστε να προσφέρει μια ολοκληρωμένη θεραπεία με μακροπρόθεσμα –τονίζουμε πάλι- αποτελέσματα, ίσως χρειαστεί για να μην υπάρξει ξανά παρόμοιο «καταστροφικό» καλοκαίρι.
Κρατήστε στο μυαλό σας λοιπόν, μια και έξω, αργά και σταθερά και για πάντα και όχι τελευταία στιγμή όταν μας έλουσε κρύος ιδρώτας που είδαμε το περσινό μαγιό…πάνω μας. Καλά μπάνια!
Δημήτρης Πέτσιος MSc
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
