Αλήθεια, φαντάζεστε τον εαυτό σας στις διακοπές, στην παραλία δίπλα στη θάλασσα χωρίς το ταβερνάκι με τα ψαρικά και το ουζάκι; Κατ’ εξοχήν μήνας διακοπών -ο Αύγουστος- στην παραθαλάσσια -ή ακόμη καλύτερα- στη νησιωτική Ελλάδα έχει να προσφέρει εδέσματα τόσο απαράμιλλης νοστιμιάς όσο και υψηλής διατροφικής αξίας. Όμως, ακόμα και τώρα μας περιμένουν ποικίλες παραδοσιακές συνταγές με διαφορετικά συστατικά τόσο για ψάρια όσο και θαλασσινά. Το ψητό ή τηγανητό ή γεμιστό (με ρύζι) καλαμάρι ή με τομάτα στην κατσαρόλα, το κρασάτο ή ξιδάτο χταπόδι, η ψητή ή μαρινάτη σαρδέλα, οι σουπιές γιαχνί ή ψητές, οι συναγρίδα πλακί (με τομάτα στο φούρνο), η γεμιστή τσιπούρα, η αστακομακαρονάδα, ο ξιφίας με πατάτες στο φούρνο, οι καραβίδες στη κατσαρόλα με μυρωδικά είναι μόνο μερικές από τις θαλασσινές λιχουδιές του τόπου μας!


Ψάρια και θαλασσινά

Αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής και ανεξαρτήτου εποχής, θα πρέπει να καταναλώνουμε ψαρικά 2-3 φορές την εβδομάδα. Όπως και τα θαλασσινά, έτσι και τα ψάρια είναι εύπεπτα και περιέχουν φώσφορο, ιώδιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, χαλκό και κοβάλτιο. Επιπλέον, είναι πηγές άφθονης βιταμίνης Α, Ε και D (ειδικά όσα τρώγονται με το κόκαλο) και ορισμένων Β και φολικού οξέος, ενώ τα ιδιαίτερα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, ο γαύρος, η σαρδέλα, η μαρίδα, ο κολιός, η πέστροφα και η τσιπούρα, περιέχουν σε μεγαλύτερες ποσότητες τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως άλλωστε και τα πιο λιπαρά θαλασσινά. Τα παραπάνω λιπαρά οξέα, αποδεδειγμένα συνεισφέρουν στην προστασία του οργανισμού μας ποικιλοτρόπως. Αναλογιστείτε ότι με τη βοήθεια της στατιστικής φαίνεται πως αν όλοι καταναλώνουν περίπου 30 γρ. ψάρι την ημέρα (όσο 1 σπιρτόκουτο) θα μειωθεί το ποσοστό εμφάνισης καρδιοπαθειών κατά 50%!

Έτσι, πέρα από «καλό λίπος», βιταμίνες μέταλλα και ιχνοστοιχεία τα ψάρια και θαλασσινά είναι και πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, ενώ χοληστερόλη συναντάμε και στα δύο είδη, περισσότερη όμως σε ορισμένα θαλασσινά. Αρκεί αυτή η διαφορά να μας κάνει να επιλέξουμε μόνο ψάρι, ή μήπως όχι;

Συναγρίδα vs. καλαμάρι

Πέρα από την συνεισφορά στην υγεία και τις γευστικές μας αισθήσεις, το ψάρι συνίσταται ούτως ή άλλως σε μια πιο ελαφριά διατροφή ενώ ενδείκνυται για δίαιτα, κάτι που δεν συμβαίνει με τα θαλασσινά αφού τα συνδέουμε με τα τηγανητά, τα ζυμαρικά κτλ. Εσφαλμένα θα λέγαμε, μιας και το ψητό καλαμάρι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα π.χ. από τη ψητή συναγρίδα και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στο μενού μας τακτικά μαζί με τα υπόλοιπα θαλασσινά. Βλέπετε, περιέχει συγκριτικά ελάχιστο λίπος χαμηλό σε κορεσμένα (υπολογίζεται ότι πάνω από το 50% των λιπαρών του καλαμαριού αποτελούνται από τα ωφέλιμα ω-3 λιπαρά οξέα) και πληθώρα βιταμινών Β ενώ τα 100 γρ. δεν προσφέρουν πάνω από 80 θερμίδες.

Το ποσό αυτό βέβαια εκτινάσσεται περίπου στις 200-250 όταν το τηγανίσουμε, ενώ σκεφτείτε πως μια μερίδα τηγανητά καλαμαράκια στην ψαροταβέρνα μπορεί να φτάνει μέχρι και τις 600 θερμίδες. Επιπρόσθετα, τα καλαμαράκια τηγανίζονται σε σκέτο αλεύρι και παρουσιάζουν μεγάλη απορροφητικότητα στο λάδι ενώ για το λόγο αυτό καταστρέφεται ένα μεγάλο μέρος από τα ω3 λιπαρά οξέα τους. Έτσι το τηγανητό καλαμαράκι δεν είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή, ιδίως αν δεν γνωρίζουμε και το είδος-ποιότητα του λαδιού που χρησιμοποιείται. Αντιθέτως όταν το καλαμαράκι είναι φρέσκο και ολόκληρο (π.χ. θράψαλο), ψητό γίνεται εξίσου μαλακό και γευστικό συνοδευόμενο από λεμόνι και μυρωδικά. Δοκιμάστε το!

Τι άλλο να προσέξετε

Με την ίδια λογική μπορείτε να δοκιμάσετε το αγαπημένο σας θαλασσινό χωρίς τύψεις και ενοχές, αλλά ως απαραίτητη επιλογή στο εβδομαδιαίο μενού σας, όταν αυτή καθορίζεται από τη μεσογειακή ποικιλία, ισορροπία και φυσικά μέτρο. Και ενώ σε 10 γρ καλαμαριού ανευρίσκονται 260mg χοληστερόλης, υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν πως η κατανάλωση καλαμαριού (και άλλων θαλασσινών) βοηθάει στην πτώση της κακής και αύξησης της καλής χοληστερόλης και μαζί με την καρδιοπροστατευτική δράση των ω-3 λιπαρών οξέων ευνοεί την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων σε ελεγχόμενη πάντα διατροφή. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες τρώνε περισσότερο ψάρι και έτσι, δίκαια κατατασσόμαστε στη δεύτερη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών στην κατανάλωση ψαρικών.

Όχι «δίαιτα»…ψάρι!

 

Προσθέσετε τώρα το γεγονός ότι λόγω των κλιματολογικών συνθηκών την περίοδο αυτή, είμαστε πιο λιτοδίαιτοι, πίνουμε πιο πολλά υγρά και τα καλοκαιρινά φρούτα και (και λαδερά φαγητά) αρέσουν στους περισσότερους. Παρατηρείστε πως οι ρίζες της ελληνικής μεσογειακής διατροφής πλησιάζουν αισθητά μια «δίαιτα». Ε λοιπόν, αν βελτιωθούν δύο-τρεις ακόμα παράμετροι στη νεοελληνική διατροφή θα απολαμβάνουμε τα οφέλη της πιο υγιεινής, ποικίλης και συνάμα γευστικής κουζίνας του κόσμου όλες τις εποχές, κι όχι μόνο στο καλοκαιρινό «ευζήν» μας! Πράγματι, τι καλύτερο από φρέσκο χταποδάκι στη σχάρα και σπαρταριστό κολιό με λεμόνι, ψαρεμένα μόλις από το ψαροντουφεκά της παρέας στην παραλία ή τον ψαρά του νησιού στην ταβέρνα, ή ακόμα και σερβιρισμένα στη βεράντα μας (από τον ιχθυοπώλη της γειτονιάς) μαζί με μια δροσερή αγγουροσαλάτα; Πως θα σας φαινόταν αν η σκηνή αυτή ήταν το χειμώνα; Δεν είναι δα και τόσο άσχημη σαν εικόνα. Καλή ψαροφαγία!

Δημήτριος Πέτσιος Μsc

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

info@diatistrofis.gr