Σε μια εποχή με βασικό χαρακτηριστικό τον υπερκαταναλωτισμό και την αγωνία κάλυψης ολοένα και περισσότερων αναγκών , θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί με ποια κριτήρια και με βάση ποιες προτεραιότητες προσπαθούν οι άνθρωποι να ικανοποιήσουν όλες αυτές τις αναδυόμενες ανάγκες τους.
Την απάντηση προσπάθησε να δώσει ο Αμερικανός ψυχολόγος Abraham Maslow πολλές δεκαετίες πριν αναπτύσσοντας την θεωρία «Ιεράρχηση των αναγκών». Δημιούργησε λοιπόν μία πυραμίδα η οποία απεικονίζει τις ανθρώπινες ανάγκες, φυσιολογικές και ψυχολογικές. Ανεβαίνοντας από το πρώτο επίπεδο προς τα επάνω μπορεί κανείς να φτάσει στο τελευταίο σκαλί της πυραμίδας όπου βρίσκεται η αυτοπραγμάτωση.
Συνολικά, υπάρχουν πέντε επίπεδα ανθρώπινων αναγκών από τα οποία επηρεάζεται η συμπεριφορά του ατόμου.
Στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται οι φυσιολογικές ανάγκες (νερό, φαγητό, ύπνος κ.ά) που αποτελούν την βάση για την ανθρώπινη ζωή. Ακολουθούν οι ανάγκες ασφάλειας, το να νιώθει δηλαδή ένας άνθρωπος ασφάλεια και σταθερότητα. Τα δύο πρώτα αυτά επίπεδα είναι σημαντικά για την φυσική επιβίωση του ανθρώπου.
Ακολουθούν οι κοινωνικές ανάγκες οι οποίες περιγράφουν την επιθυμία του ατόμου για φιλία, αγάπη και αποδοχή από το κοινωνικό σύνολο. Και αφού ένα άτομο λάβει φροντίδα και αγάπη είναι έτοιμο να μοιράσει τα ίδια συναισθήματα και σε ανθρώπους γύρω του.
Στο τέταρτο επίπεδο ανήκουν οι ανάγκες αυτοεκτίμησης όπου ο άνθρωπος αποζητά την προβολή της ατομικότητας του, των δικών του αξιών κι αρχών και την αυτονομία του.
Τέλος, στις ανάγκες Αυτοπραγμάτωσης ανήκουν όλες εκείνες οι ανάγκες οι οποίες κάνουν τον άνθρωπο να νιώθει πλήρης, πραγματωμένος κι ευτυχισμένος.
Για να ανέβει κάποιος μια βαθμίδα στην Πυραμίδα θα πρέπει να έχει ικανοποιήσει τις ανάγκες της προηγούμενης βαθμίδας.
Αγγελική Ζαφειροπούλου Msc
Ψυχολόγος
www.therapy-center.gr