Είναι δυνατόν μια μικρή παραλλαγή στο γενετικό μας υλικό να μας… ανοίγει την όρεξη; Έχουμε τόσο μεγάλες διαφορές με το… διπλανό μας, παρότι μοιάζουμε στην κορμοστασιά; Γιατί τρώμε διαφορετικές ποσότητες μέχρι να χορτάσουμε (ή να σκάσουμε);
Οι ερευνητές του τμήματος φαρμακολογίας και φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Georgetown αναφέρουν ότι το γονίδιο που κωδικοποιεί το νευροτροπικο παράγοντα BDNF (brain-derived neurotrophic factor) είναι υπεύθυνο για αρκετές περιπτώσεις παχυσαρκίας, στις οποίες το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει την όρεξή του.
Μια συγκεκριμένη μετάλλαξη στο γονίδιο του BDNF, που συμμετέχει στη ρύθμιση της όρεξης, μπορεί να προκαλέσει υπερβολική – έως ανεξέλεγκτη – αύξηση αυτής. Αποτέλεσμα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η εκδήλωση παχυσαρκίας.
Ορμόνες
Να σημειωθεί ότι το αίσθημα του κορεσμού αφορά από δύο ορμόνες, τη λεπτίνη και την ινσουλίνη. Μεταγευματικά, οι συγκεντρώσις στο αίμα αυξάνουν για να αποτρέψουν – υπο φυσιολογικές συνθήκες – την περαιτέρω κατανάλωση τροφής. Ένας πολυμορφισμός στο γονίδιο του BDNF έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή τροποποιημένου προιόντος που εμποδίζει την ανορεκτική δράση λεπτινής και ινσουλίνης στα δενδριτικά κύτταρα του υποθαλάμου.
Η μελέτη διεξήχθη σε ποντίκια, που όταν έφεραν το συγκεκριμένο πολυμορφισμό εκδήλωσαν σοβαρή υπερφαγική παχυσαρκία.
Μηχανισμός
Στα ποντίκια αυτά, η ικανότητα της λεπτίνης να ενεργοποιεί τους υποθαλαμικούς νευρώνες και να αποτρέπει την κατανάλωση τροφής υποβαθμίστηκε σημαντικά, παρά το ότι οι υποδοχείς λεπτίνης διεγείρονταν φυσιολογικά. Αδυνατώντας να αντιληφθούν το αίσθημα του κορεσμού, κατανάλωσαν 80% περισσότερο του φυσιολογικού φαγητό.
Με τον τρόπο αυτό, φαίνεται πως η δράση της λεπτίνης, μεσολαβούμενη από τον υποθαλαμικό έλεγχο του σωματικού βάρους, εξαρτάται (και) από την γονιδιακή έκφραση του BDNF.
Γονίδια
Μια τέτοια ανακάλυψη θα ανοίξει ενδέχομενα νέες προκτικές στη διαχείριση και αντιμετώπιση της (υπερφαγικής) παχυσαρκίας. Δεδομένου του ότι οι σωματικές μας διαφορές οφείλονται σε γονιδιακή έκφραση (από 40-70%), η προσπάθεια αντιμετώπισης και (φαρμακο)θεραπείας της παχυσαρκίας στρέφεται σταδιακά στη μέλετη του γονιδιώματος.
Επι προκειμένου βέβαια, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η μετάλλαξη του BDNF είναι πολύ σπάνια στον άνθρωπο.
Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
georgemiles9@gmail.com; milesis@diatistrofis.gr
Source
Guey-Ying Liao, Juan Ji An, Kusumika Gharami, Emily G Waterhouse, Filip Vanevski, Kevin R Jones, Baoji Xu. Dendritically targeted Bdnf mRNA is essential for energy balance and response to leptin. Nature Medicine 2012; 18: 564–571, doi:10.1038/nm.2687