Σύμφωνα με τον Erik Erikson, τον ψυχολόγο ο οποίος ανέπτυξε την θεωρία για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του ατόμου, το κύριο χαρακτηριστικό της βρεφικής ηλικίας, είναι η πλήρης εξάρτηση από τα γύρω πρόσωπα με κύριο σκοπό την επιβίωση. Το διάστημα λοιπόν αυτό, το οποίο το βρέφος αναμένει την ικανοποίηση των αναγκών του από τους σημαντικούς άλλους, είναι για το αναπτυσσόμενο άτομο, η πιο κατάλληλη περίοδος για να σχηματίσει μια γενική εντύπωση για τον κόσμο.
Ο Erikson λοιπόν θεωρεί ότι τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής αποτελούν μια περίοδο όπου το βρέφος συσσωρεύει εμπειρίες και τα βιώματά του θα καθορίσουν το πώς θα σταθεί ως παιδί και ως ενήλικας αργότερα, στον κόσμο. Εάν δηλαδή, το παιδί μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου τα πρόσωπα γύρω του σπεύδουν να ικανοποιήσουν με προθυμία τις ανάγκες του, αν ζει σε ένα φιλικό περιβάλλον όπου οι επιθυμίες του αναγνωρίζονται και ικανοποιούνται με συνέπεια και σταθερότητα χωρίς αναβολή, τότε το βρέφος διαμορφώνει μια γενικευμένη θετική εντύπωση για τον κόσμο και αισθάνεται ότι μπορεί να εμπιστεύεται τους γύρω του και το ίδιο να νιώθει ασφαλές. Αν από την άλλη η καθημερινή φροντίδα παρουσιάζει μεγάλα κενά και οι αντιδράσεις των γύρω σε βασικές του ανάγκες δεν είναι επαρκής, ενώ η συμπεριφορά τους είναι απρόβλεπτη και ασυνεπής, τότε το βρέφος διαμορφώνει μια αρνητική εντύπωση δυσπιστίας και ανασφάλειας. Και μάλιστα επειδή σε αυτή την ηλικία το βρέφος δεν διαθέτει την λογική να αξιολογήσει συμπεριφορές και τακτικές, του δημιουργείται μια γενικευμένη αίσθηση για τον κόσμο.
Αυτό δεν σημαίνει, ότι η αναπτυξιακή αυτή κρίση «εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας» ολοκληρώνεται σε αυτό το χρονικό στάδιο, αλλά ότι τα βασικά δομικά στοιχεία θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην μετάβαση του βρέφους στη νηπιακή ηλικία.
Άρα λοιπόν, σύμφωνα με τον Erikson, είναι σημαντικό στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, να ικανοποιούνται με συνέπεια και σταθερότητα οι ανάγκες του βρέφους, οι οποίες σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την επιβίωσή του, έτσι ώστε να καλλιεργηθούν σε αυτό αισθήματα ασφάλειας, προστασίας και φροντίδας, τα οποία είναι σημαντικά για την συνέχεια της ζωής του.
Αγγελική Ζαφειροπούλου
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
www.therapy-center.gr